۱. نوشیدنی ورزشی چیست و چه ترکیباتی دارد؟ آشنایی با فرمول پایه این نوشیدنی‌ها
نوشیدنی‌های ورزشی معمولاً ترکیبی از آب، الکترولیت‌ها (مانند سدیم، پتاسیم، منیزیم)، قندها (کربوهیدرات ساده) و گاهی ویتامین‌ها هستند. هدف اصلی این نوشیدنی‌ها، جبران مایعات از دست‌رفته، حفظ تعادل الکترولیتی بدن و تأمین انرژی فوری در حین یا بعد از فعالیت بدنی است. برخلاف نوشیدنی‌های انرژی‌زا که حاوی کافئین و محرک‌ها هستند، نوشیدنی ورزشی به‌طور خاص برای ورزشکاران و تمرینات طولانی طراحی شده و نقش اصلی‌اش حفظ عملکرد پایدار عضلات در شرایط سخت و پرتعریق است.

۲. آیا همه افراد به نوشیدنی ورزشی نیاز دارند؟ شناخت زمان مناسب استفاده
برای تمرینات کوتاه‌مدت (کمتر از یک ساعت) با شدت متوسط، نوشیدن آب ساده کافی است و نیازی به نوشیدنی‌های ورزشی نیست. اما در شرایطی مانند تمرینات استقامتی (دویدن، دوچرخه‌سواری، فوتبال، کوهنوردی) که بیشتر از ۶۰ تا ۹۰ دقیقه طول می‌کشند یا در آب‌و‌هوای گرم انجام می‌شوند، بدن مقدار زیادی از مایعات و املاح خود را از طریق تعریق از دست می‌دهد. در این مواقع، نوشیدنی‌های ورزشی برای جلوگیری از کم‌آبی، گرفتگی عضلات و افت انرژی توصیه می‌شوند. حتی در برخی موارد، مصرف آب تنها می‌تواند موجب رقیق شدن املاح بدن و بروز حالت هیپوناترمی (کاهش سدیم خون) شود که نوشیدنی‌های الکترولیتی از آن جلوگیری می‌کنند.

۳. چه زمانی نوشیدنی ورزشی بخوریم؟ قبل، حین یا بعد از تمرین؟
به‌طور کلی، نوشیدنی‌های ورزشی بیشتر در حین و بعد از تمرین توصیه می‌شوند. اگر تمرین طولانی و پرتعریق باشد، مصرف جرعه‌جرعه این نوشیدنی‌ها هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در حین تمرین می‌تواند تعادل الکترولیتی و انرژی را حفظ کند. بعد از تمرین نیز به‌ویژه اگر تمرین بیش از ۹۰ دقیقه طول کشیده، نوشیدن یک بطری (حدود ۵۰۰ میلی‌لیتر) نوشیدنی ورزشی می‌تواند ریکاوری را تسریع کند. برای تمرینات کوتاه و سبک، فقط نوشیدن آب کفایت می‌کند و مصرف نوشیدنی ورزشی اضافه می‌تواند موجب دریافت بیش‌ازحد قند شود.

۴. نوشیدنی ورزشی چه مزایایی نسبت به آب دارد؟ بررسی علمی عملکرد بهتر عضلات
در تحقیقات ورزشی مشخص شده که مصرف نوشیدنی‌های ورزشی حاوی کربوهیدرات می‌تواند عملکرد استقامتی را بهبود بخشد، خستگی عضلانی را به تأخیر اندازد و تمرکز ذهنی را در طول تمرین حفظ کند. همچنین وجود سدیم در این نوشیدنی‌ها موجب افزایش جذب مایعات در روده شده و از بروز گرفتگی عضلات جلوگیری می‌کند. برای ورزشکاران حرفه‌ای، این نوشیدنی‌ها بخش مهمی از برنامه هیدراتاسیون محسوب می‌شوند و مستقیماً بر کیفیت اجرای تمرین تأثیر می‌گذارند.

۵. چه زمانی نوشیدنی‌های ورزشی مضر می‌شوند؟ احتیاط در مصرف بی‌رویه
مصرف بیش‌از‌حد نوشیدنی‌های ورزشی، به‌ویژه برای افرادی که تمرینات سبکی دارند یا فعالیت فیزیکی محدود دارند، می‌تواند منجر به دریافت اضافی قند و کالری شود که در بلندمدت ممکن است باعث افزایش وزن، اختلال در قند خون یا مشکلات گوارشی شود. همچنین استفاده از نوشیدنی‌های غیر استاندارد یا حاوی رنگ و طعم‌دهنده‌های مصنوعی می‌تواند ضرر داشته باشد. افراد دیابتی یا کسانی که رژیم غذایی خاص دارند، باید در مصرف این نوشیدنی‌ها دقت بیشتری داشته باشند و در صورت نیاز از نسخه‌های کم‌قند یا خانگی استفاده کنند.